İş güvencesi kapsamındaki çalışanlar kötüniyet tazminatı alabilir mi? İşvereni şikayet ve işveren aleyhine tanıklık nedeniyle işten çıkarılan çalışan kötüniyet tazminatı alabilir mi? Hamilelik sebebiyle işine son verilen işçi kötüniyet tazminatı talep edebilir mi? Kötüniyet tazminatı kapsamına girmeyen durumlar hangileridir? İş güvencesi tazminatı, ihbar tazminatı ve sendikal tazminat ile kötü niyet tazminatı bir arada talep edilebilir mi? Bu ve benzeri konularda Yargıtay’ın vermiş olduğu güncel kararları bir araya getirdik. Keyifli okumalar.
İŞ GÜVENCESİ KAPSAMINDA KALMAK:
İş güvencesi kapsamında kalan işçi kötüniyet tazminatı talep edemez.
- 9.HD. 2015/27110 E. 2018/22088 K. 03.12.2018.
- 22.HD. 2017/24440 E. 2019/17818 K. 01.10.2019.
KÖTÜ NİYET-İŞVERENİ ŞİKAYET ETMEK:
Davacının işveren hakkında SGK’ya yaptığı şikayetin işveren tarafından öğrenildiği ve feshin şikayet nedeniyle yapılıp yapılmadığı hususu araştırılmalı ve buna göre karar verilmelidir.
- 9.HD. 2009/26652 E. 2010/41380 K. 27.10.2011.
Çalışanın işvereni bölge çalışma müdürlüğüne şikayet etmesi nedeniyle yapılan fesih kötü niyetlidir.
- 22.HD. 2012/22632 E. 2013/11111 K. 16.05.2013.
SGK şikayeti neticesinde işten çıkarıldığı anlaşılan işçinin davasının kabulü gerekir.
- 9.HD. 2011/11965 E. 2013/14285 K. 13.05.2013.
KÖTÜ NİYET-İŞVEREN ALEYHİNE TANIKLIK ETMEK:
İşçinin tanıklık yaptıktan kısa bir süre sonra iş sözleşmesinin feshedilmesi kötü niyetlidir.
- 9.HD. 2011/36179 E. 2011/41305 K. 27.10.2011.
Tanıklık yaptıktan 1 gün sonra işinin sözleşmesini feshedilmesi kötü niyetlidir.
- 9.HD. 2006/17547 E. 2007/1767 K. 01.02.2007.
İşkur müfettişine gerçek ücretini beyan ettikten sonra çıkarılmakla fesih kötü niyetlidir.
- 9.HD. 2015/28723 E. 2018/22799 K. 10.12.2018.
KÖTÜ NİYET-İŞVEREN ALEYHİNE DAVA AÇMAK:
Hizmet tespit davası açan işçinin işten çıkarılması kötü niyetlidir.
- 9.HD. 2011/25455 E. 2013/22603 K. 16.09.2013.
KÖTÜ NİYET-HAMİLELİK:
İşçinin hamile olması nedeniyle sözleşme feshedilmesi kötü niyetlidir.
- 9.HD. 2011/25631 E. 2012 /193 K. 16.01.2012.
- 22.HD. 2015/15750 E. 2015/20058 K. 09.06.2015.
Davacının iş akdinin hamile olması nedeniyle feshedildiği kanıtlanamadığından tazminat talebinin reddi gerekir.
- 9.HD. 2012/33335 E. 2014/25434 K. 08.09.2014.
- 9.HD. 2012/32118 E. 2014/26002 K. 09.09.2014.
KÖTÜ NİYET-SİYASİ NEDEN:
Sözleşme feshinin siyasi ve sendikal nedenle yapıldığı ispatlanamazsa kötüniyet tazminatı talebinin reddi gerekir.
- 9.HD. 2010/21814 E. 2012/34843 K. 17.10.2012.
- 9.HD. 2017/9196 E. 2018/23598 K. 19.12.2018.
İŞE İADE-KÖTÜNİYET TAZMİNATI:
Dava terditli olarak açılmışsa (asli talep olarak davacının işe iade kararı verilmesi, feri talep olarak ise kötüniyet tazminatına hükmedilmesinin istenmesi) ve çalışan işe iade edilmezse harç tamamlanarak tazminat talebi değerlendirilmelidir.
- 9.HD. 2015/36352 E. 2016/21310 K. 29.11.2016.
İşe başlatmama tazminatı yanında ayrıca kötüniyet tazminatına da hak kazanılamaz.
- 9.HD. 2007/14057 E. 2008/6618 K. 27.03.2008.
KÖTÜNİYET TAZMİNATI HAK EDİLMEYEN DURUMLAR:
İşçi sözleşmeyi haklı nedenle feshederse kötüniyet tazminatı alamaz, sözleşme işveren tarafından haksız feshedilmelidir.
- 22.HD. 2012/28268 E. 2013/26377 K. 21.11.2013.
Fesih anında gerçekleşen küfür kötüniyet tazminatını gerektirmez. Fesih anında gelişen olay ve sözler başlı başına kötüniyet tazminatına hükmedilmesini gerektirmez.
- 9.HD. 2010/13916 E. 2012/19885 K. 07.06.2012.
Davacının sebep gösterilmeksizin işten çıkarılması ve eşitlik ilkesine aykırı davranılması kötü niyetli kabul edilemez.
- 9.HD. 2009/29096 E. 2011/46619 K. 30.11.2011.
Davacının emekliliğe hak kazanma prim gün sayısı dolmadan işten çıkartılması fesih hakkının işveren tarafından kötü niyetli olarak kullanıldığı anlamına gelmez.
- 9.HD. 2009/48750 E. 2012/8412 K. 14.03.2012.
Raporlu kişinin işten çıkarılması fesih hakkının kötü niyetli kullanıldığı anlamına gelmez.
- 9.HD. 2008/44735 E. 2010/37283 K. 10.12.2010.
Çıkarılan işçinin yerine başkasının alınması kötü niyetli fesih yapıldığı anlamı taşımaz.
- 9.HD. 2011/28491 E. 2013/21607 K. 09.09.2013.
KÖTÜNİYET TAZMİNATI-İHBAR TAZMİNATI:
Kötüniyet tazminatı ve ihbar tazminatı farklı alacaklardır, hakim taleple bağlıdır. Kötüniyet tazminatı ihbar tazminatını doğrudan içermez; söz konusu tazminat alacaklarının birbirine dönüşmesi söz konusu değildir. Dava dilekçesinde, kötüniyet tazminatı talep edilmesine rağmen ihbar tazminatı ayrıca talep edilmemişse ihbar tazminatına resen hükmedilmez, talep kötüniyet tazminatı için geçerlidir.
- 9.HD. 2008/35172 E. 2010/34042 K. 22.11.2010.
- 9.HD. 2010/9586 E. 2012/19001 K. 30.05.2012.
- 22.HD. 2017/2412 E. 2017/2103 K. 13.02.2017.
Kötüniyet tazminatı ile ihbar tazminatının şartları varsa birlikte hükmedilebilir.
- 9.HD. 2012/30062 E. 2012/32177 K. 01.10.2012.
- 9.HD. 2008/11911 E. 2008/11805 K. 08.05.2008.
KÖTÜNİYET TAZMİNATI-SENDİKAL TAZMİNAT:
Sendikal tazminat kötüniyet tazminatının özel hali olduğundan kötü niyete değil sendikal tazminata hükmedilmelidir; ikisine aynı anda hükmedilmez.
- 9.HD. 2011/17360 E. 2011/10837 K. 12.04.2011.
KÖTÜNİYET TAZMİNATI-İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATI:
İş güvencesi daha lehe olmakla iş güvencesine hükmedilir, ikisine aynı anda hükmedilemez.
- 9.HD. 2007/37132 E. 2009/2322 K. 12.02.2009.
KÖTÜNİYET TAZMİNATI-EŞİT DAVRANMA BORCU TAZMİNATI:
Aynı fesih sebebine bağlı olarak işçi lehine iki ayrı tazminata birden hükmedilebilmesi için Kanun’da açıkça düzenleme bulunması gerekir. Oysa Kanun’da böyle bir düzenleme yer almadığından, her ikisine aynı anda hükmedilemez; işçi lehine olan tazminata karar verilir.
- 22.HD. 2012/29053 E. 2010/27095 K. 29.11.2013.
- 22.HD. 2014/31113 E. 2015/12206 K. 12.02.2009.
FAİZ:
Ücret niteliğinde olmadığından kötü niyet tazminatına yasal faiz yürütülmelidir.
- 9.HD. 2017/4292 E. 2017/6696 K. 17.04.2017.
Kaynaklar:
- www.yargitay.gov.tr
- BETİN, Selma; OCAK, Uğur. “İşçilik Alacakları”, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
Önemli Not: kanunlargibi.com’daki tüm yazılı, işitsel ve görsel içeriklerin ilgili yasalar kapsamında her türlü hakkı saklıdır; izinsiz kullanılamaz ve çoğaltılamaz. Akademik çalışma ve bilgilendirme amacıyla referans veya bağlantı verilmek suretiyle kullanılabilir.
