Hangi durumlar rekabet yasağı kapsamında değerlendirilebilir? Çalışan işten ayrıldıktan sonra aynı konuda faaliyet gösteren başka bir firmada işe başlayabilir mi? İşçi işten çıktıktan sonra aynı sektörde bir işyeri açarsa rekabet yasağı ihlal edilmiş olur mu? Rekabet yasağı için ayrı bir sözleşme imzalanması zorunlu mudur? Rekabet yasağı ve cezai şart birlikte nasıl ele alınır? Rekabet yasağının ortaya çıkması için işverenin zarara uğramış olması şart mıdır? Bu ve benzeri konulara ilişkin güncel güncel Yargıtay kararlarını sizler için derledik. Keyifli okumalar.
İş Mahkemesi görevlidir.
- 9.HD. 2021/12518 E. 2021/16792 K. 22.12.2021.
Satış temsilcisinin görevi itibarıyla davacı işverenin müşterilerini tanımak veya işlerin esrarına nüfuz etmek gibi Borçlar Kanunu 348’inci maddesinde belirtilen bir konumda bulunduğu ve işverene önemli bir zarar verilmesi ihtimali bulunmakla dava kabul edilmelidir.
- HGK. 2011/9-508 E. 2011/545 K. 21.09.2011.
Evde bakım hemşiresinin görevi itibarıyla davacı işverenin müşterilerini tanımak veya işlerin esrarına nüfuz etmek gibi bir konumu ve işverene önemli bir zarar verilmesi ihtimali kanıtlanamamıştır.
- 9.HD. 2009/1286 E. 2011/3918 K. 18.02.2011.
Hastanedeki hemşirenin görevi itibarıyla davacı işverenin müşterilerini tanımak veya işlerin esrarına nüfuz etmek gibi bir konumu ve işverene önemli bir zarar verilmesi ihtimali kanıtlanamamıştır.
- 9.HD. 2007/11865 E. 2008/3993 K. 10.03.2008.
Müfettiş yardımcısı olarak çalışan davalının müşterileri tanıma, işin sırrına vakıf olma ve en nihayet işverenin hissolunabilecek bir zararına neden olabilmesi yönlerinden gerekli inceleme yapılmalıdır.
- 9.HD. 2006/6891 E. 2006/15193 K. 23.05.2006.
İş sözleşmesinde rekabet yasağı gereği, işçinin işyerinde en az belirli bir yıl kadar çalışması öngörülmüş ve buna karşılık ve cezai şart konulmuş ise; çalışanın müşterileri tanıma, işin sırrına vakıf olma ve en nihayet işverenin hissolunabilecek bir zararına neden olabilmesi yönlerinden gerekli inceleme yapılmalıdır. Cezai şartın istenebilmesi için, işverenin uğradığı zarar miktarı, cezai şartın indirilmesinde dikkate alınmalıdır.
- HGK. 2008/9-517 E. 2008/566 K. 22.09.2008.
İşçinin ayrıldıktan sonra aynı konuda faaliyet gösteren başka bir işe girmesi durumunda, işçinin işyeri sırlarını bilmesi ve yeni işyerinin aynı konuda faaliyet göstermesi konusunda uzman raporu alınmalıdır.
- 9.HD. 2006/19491 E. 2007/4131 K. 19.02.2007.
İşçinin ayrıldıktan sonra aynı konuda faaliyet gösteren başka bir işe girmesi durumunda, yeni işyerinin aynı faaliyeti gösteren şirket olmaması ve zarara uğratacak bir işlem ve faaliyetin bulunmamasından dolayı davanın reddi gerekir.
- 9.HD. 2007/ beni17815 E. 2008/11014 K. 02.05.2008.
İşçinin ayrıldıktan sonra aynı konuda faaliyet gösteren başka bir işe girmesi durumunda, rekabet yasağının varlığı bilirkişi marifetiyle araştırılmalıdır.
- 9.HD. 2008/38367 E. 2010/31390 K. 02.11.2010.
İşçinin ayrıldıktan sonra veya iş ilişkisi devam ederken aynı alanda faaliyet gösteren başka bir şirket açması durumunda, aynı alanda faaliyet gösterilen müşteri çevresine etkisi araştırılmalıdır.
- 9.HD. 2015/10059 E. 2015/20045 K. 02.06.2015.
- 9.HD. 2016/32244 E. 2016/20637 K. 22.11.2016.
- 22.HD. 2015/33396 E. 2015/35582 K. 23.12.2015.
İşçinin ayrıldıktan sonra aynı alanda faaliyet gösteren başka bir şirket açması durumunda, sözleşmedeki rekabet yasağında yer sınırlaması bulunmamasına karşın aynı yerde faaliyet göstermeleri durumunda yasak geçerlidir.
- 9.HD. 2009/3417 E. 2011/2307 K. 03.02.2011.
Somut olayda, sözleşmedeki rekabet yasağı maddesine göre işçinin işyerinden ayrıldıktan sonra 2 yıl süre boyunca rakip firma olan X şirketinde çalışamayacağı kararlaştırılmıştır. Ancak, çalışan istifa ettikten 3 ay sonra anılan rakip şirkette çalışmaya başlamıştır. Bu durumda, işçinin konumu ve yaptığı iş itibari ile müşteri çevresine veya iş sırlarına nüfuz etme imkanının bulunup bulunmadığı ve rekabet yasağı ihlalinin olup olmadığı araştırılmalı; bunun yanı sıra, işçinin feshinin haklılığı ayrıca incelenmelidir. Haklı fesih durumunda rekabet yasağına dair ceza işveren tarafından istenemeyecektir.
- 9.HD. 2009/37429 E. 2011/50111 K. 28.12.2011.
Rekabet yasağı ihlali ve zararın doğma ihtimali yeterlidir, zararın somut ispatı aranmaz. Örneğin, rekabet yasağı olarak rakip firmada çalışmama şartı konduğu bir durumda ihlalin gerçekleştiği sonucuna varılmışsa zararın doğmasına gerek yoktur, rakip firmada işe girmekle ilgili cezai şartın ödenmesi gerekir (kanunlargibi.com notu: Borçlar Kanunu 180’inci maddesi gereği; “Alacaklı hiçbir zarara uğramamış olsa bile, kararlaştırılan cezanın ifası gerekir”).
- 9.HD. 2021/12518 E. 2021/16792 K. 22.12.2021.
Somut olayda, iş sözleşmesinin sona ermesinden sonraki dönem için rekabet yasağına ilişkin ayrı bir sözleşme imzalanmamıştır. Davacı işveren, davalı işçinin kendisinde üretilen buluşu sır saklama yükümlülüğüne aykırı olarak yeni çalıştığı işyerinde de ürettiği iddiasıyla maddi zararının karşılanmasını talep etmiştir. Ancak bu durumda, rekabet yasağının değil sır saklama yükümlülüğünün ihlali vardır; iş mahkemesi görevlidir.
- 9.HD. 2016/15516 E. 2016/17659 K. 11.10. 2016.
Rekabet yasağının ihlal edilmesi durumunda cezai şarttan hakkaniyet indirimi yapılmalıdır.
- 9.HD. 2009/37085 E. 2012/3450 K. 13.02.2012.
Kaynaklar:
- www.yargitay.gov.tr
- BETİN, Selma; OCAK, Uğur. “İşçilik Alacakları”, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
Önemli Not: kanunlargibi.com’daki tüm yazılı, işitsel ve görsel içeriklerin ilgili yasalar kapsamında her türlü hakkı saklıdır; izinsiz kullanılamaz ve çoğaltılamaz. Akademik çalışma ve bilgilendirme amacıyla referans veya bağlantı verilmek suretiyle kullanılabilir.
