Yemek ve yol yardımı ödemelerinin fiili çalışılan güne göre hesaplanması doğru olacaktır. Diğer bir deyişle; hafta tatili, resmi tatil, yıllık izin, ücretsiz izin gibi fiili çalışma olmayan günler için yol ve yemek ödemesi yapılmaz. Ancak, işveren bu günler için dahi yol veya yol başlığı altında bir ödeme yapıyor ise, SGK ve vergi istisnalarının mutlaka fiili çalışma gününe göre hesaplanması gerekir, çünkü anılan istisnalar sadece fiilen çalışılan günler için dikkate alınmakta ve tatil, izin vs. günler için istisna tutarı işletilmemektedir.
Bunun yanı sıra, günlük yemek ve yol istisnaları hesaplanırken bir ay içerisinde en fazla 26 fiili çalışma günü esas alınmalıdır. Örneğin, günlük 158 TL bir yemek ödeme tutarı belirlendi ise, tam çalışması bulunan bir çalışan için ay sonundaki toplam tutar en fazla 158 TL x 26 gün = 4.108 TL şeklinde bordrolaştırılmalıdır; 158 TL x 30 = 4.740 TL biçiminde bir istisna hesaplaması yanlış olacaktır.
İstisnalar bakımından; yemek yardımında 2025 yılı için günlük 158 TL SGK istisnası, 240 TL ise gelire ve damga vergisi istisnası uygulanmaktadır. Yemek uygulamasında istisna kuralları yemek kartı, yemek kartının türü ve nakit yapılma bakımından farklılıklar göstermektedir (detaylar aşağıda bir sonraki soruda açıklanmıştır). Yemek yardımı kaleminin gelir ve damga vergisi istisna hesaplamasında ödemenin kart veya nakit olup olmadığının bir önemi yoktur.
Yol yardımında ise; sadece ayni olarak, yani kart vb. benzeri bir aracı ödeme aygıtı vasıtasıyla yapılan ödemelerin tamamı SGK priminden muaf tutulurken, nakit yapılan ödemelerin tamamı SGK prime tabi tutulur ve matraha dahil edilir. Diğer yandan, gelir vergisi istisnası her sene belirlenen farklı tutarlar üzerinden uygulanmaktadır (2025 senesi için günlük 126 TL). Yol yardımı tutar veya nakit-ayni fark etmekesizin her şartta damga vergisine tabidir.
Son olarak, her sene değişkenlik gösteren Yemek ve Yol Yardımı istisna tutar ve kurallarının detayları için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
02.12.2024 tarih ve 32740 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97 nci maddesinin yedinci fıkrasının (a) bendi yeniden düzenlenmiştir. Buna göre, 2025 senesinde yapılan yeni düzenlemeye göre üç farklı durum değerlendirilmiştir:
– Ödeme kartı ile yapılan harcamalar yalnızca yemek için (restoran veya marketlerde) kullanıldığında, harcamanın tamamı istisna sayılacaktır.
– Nakit ödemelerde, yalnızca kurumun belirlediği tutar kadar olan kısmı istisna olacaktır (2025 için günlük 158 TL).
– Ödeme kartı, hijyen, giyim gibi yemek amacı harici kullanılırsa, aynı nakdi yemek yardımında olduğu gibi yalnızca kurumun belirlediği tutara kadar olan kısmı istisna tutulabilecektir (2025 için günlük 158 TL).
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
Öncelikle kasa tazminatı ödemesinin sadece SGK priminden istisna olduğunu, gelir vergisi ve damga vergisi matrahlarına ise dahil edildiğini ifade edelim. Ayrıca, mevzuatta doğrudan bir sınır belirlenmemiş olsa dahi kasa tazminatı için uygulamada kabul edilen tavan tutarı çıplak brüt asgari ücretin 1/5’idir. Dolayısıyla, aylık toplam bir kasa tazminatı tutarı tespit edilirken bu oranın aşılmamasına dikkat edilmelidir. Kasa tazminatı; banka personeli, muhasebe ve finans elemanı, kasiyer, mağaza müdürü, depo sorumlusu gibi mali sorumluluğu bulunan çalışanlara verilebilir.
Kasa tazminatı ödemelerinin fiili çalışılan güne göre hesaplanması doğru olacaktır. Diğer bir deyişle; hafta tatili, resmi tatil, yıllık izin, ücretsiz izin gibi fiili çalışma olmayan günler için kasa tazminatı ödemesi yapılmaz. Ancak, işveren bu günler için dahi kasa tazminatı başlığı altında bir ödeme yapıyor ise, SGK istisnalarının mutlaka fiili çalışma gününe göre hesaplanması gerekir, çünkü anılan istisnalar sadece fiilen çalışılan günler için dikkate alınmakta ve tatil, izin vs. günler için istisna tutarı işletilmemektedir.
Bunun yanı sıra, günlük yemek ve yol istisnaları hesaplanırken bir ay içerisinde en fazla 26 fiili çalışma günü esas alınmalıdır. Örneğin, günlük 200 TL bir kasa tazminatı ödeme tutarı belirlendi ise, tam çalışması bulunan bir çalışan için ay sonundaki toplam tutar en fazla 200 TL x 26 gün = 5.200 TL şeklinde bordrolaştırılmalıdır; 200 TL x 30 = 6.000 TL biçiminde bir istisna hesaplaması yanlış olacaktır.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
SGK bakımından; evlenme, doğum ve ölüm yardımlarının tamamı SGK priminden muaf tutulmuştur, yani bordrolamada SGK matrahına dahil edilmezler.
Gelir vergisi açısından ise; evlenme ve doğum yardımları çalışanın iki aylık temel brüt ücretine kadar istisna tutulmuş, bunun üzerinde anılan türde bir ödeme yapılması halinde bu tutarlar gelir vergisi matrahı kapsamında değerlendirilmiştir. Örneğin, 40.000 TL aylık brüt ücret alan bir çalışana 100.000 TL tutarında bir evlenme yardımı yapılmış olsun; anılan yardımın 80.000 TL’si gelir vergisi matrahına dahil edilmeyecek, yalnızca geriye kalan 20.000 TL üzerinden vergilendirme yapılacaktır. Ölüm yardımı ise her hangi bir sınır konmadan tamamen gelir vergisinden istisna tutulmuştur.
Son olarak, yukarıda sayılan üç ödeme türü için de damga vergisi hesaplanır, bir istisna söz konusu değildir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
SGK bakımından; aile yardımı ödemesi Aylık Brüt Asgari Ücret’in 1/10’una kadar SGK priminden muaf tutulmuştur, yani bordrolamada bu miktara kadarki tutar SGK matrahına dahil edilmez.
Gelir ve damga vergisi açısından ise; bu ödeme türü için hem damga vergisi hem de gelir vergisi hesaplanır, bir istisna söz konusu değildir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
SGK bakımından; çocuk yardımı ödemesi her çocuk için (en fazla 2 çocuk) Aylık Brüt Asgari Ücret’in %2’sine kadar SGK priminden muaf tutulmuştur, yani bordrolamada bu miktara kadarki tutar SGK matrahına dahil edilmez.
Gelir vergisi açısından ise; her sene belirlenecek farklı tutarlarda ve yaş kriterlerine göre değişkenlik arz edecek şekilde tespit edilen tutarlar gelir vergisinden istisna tutulmuştur.
Son olarak, çocuk ödemesi için damga vergisi hesaplanır, bir istisna söz konusu değildir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
SGK bakımından; 4/a çalışanlarında huzur hakkı ödemesi için her hangi bir istisna söz konusu değildir. Ancak, 4/b sigortalısı olan şirket ortakları vb. için huzur hakkı SGK priminden tamamen istisna tutulmuştur, SGK matrahına dahil edilmez.
Gelir ve damga vergisi açısından ise; hem 4/a hem de 4/b’li çalışanlar için huzur hakkı ödemesi gelir vergisi matrahında dahil edilir, bir istisna söz konusu değildir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
İşyerinde bir kreş olması durumunda buna ilişkin yapılan harcama kalemleri bordrolaştırılmaz. Ancak, kreş hizmetinin dışarıdan başka bir kurum ile anlaşarak verilmesi halinde, bu hizmete ilişkin ödemelerin yine SGK priminden tamamen istisna tutulurken, %50’sinin gelir vergisine dahil edilerek bordrolaştırılması gerekir.
Kreş yardımı nakit ödeme şeklinde yapılıyor ise her hangi bir istisna uygulanmadan bordroda doğrudan gösterilir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
Altın yardımı nakit ödeme kapsamında değerlendirildiği için her hangi bir istisna uygulanmadan tamamı SGK primi ile gelir ve damga vergisine tabi olacak şekilde gösterilir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
Prim ve ikramiye ödemeleri için her hangi bir istisna uygulanmadan tamamı SGK primi ile gelir ve damga vergisine tabi olacak şekilde gösterilir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
SGK bakımından; hangi isim altında olursa olsun (erzak, giyim, yakacak vs) ayni yardımların tamamı SGK priminden muaf tutulmuştur, yani bordrolamada SGK matrahına dahil edilmezler.
Gelir ve damga vergisi açısından ise bir istisna söz konusu değildir.
Aynı ad altındaki ödemelerin nakit yapılması durumunda SGK prim istisnası da uygulanmaz ve ödemeler tüm matrahlara dahil edilir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
Sendika aidatları için SGK ve damga vergisi bakımından bir istisna söz konusu değildir. Gelir vergisi açısından ise bunların tamamı istisna edilir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
SGK ve damga vergisi bakımından bir istisna söz konusu değildir. Gelir vergisi açısından ise çalışanın aldığı brüt ücretin %70’ine kadarı istisna edilir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.
SGK ve damga vergisi bakımından bir istisna söz konusu değildir. Gelir vergisi açısından ise ödemelerin tamamı istisna edilir.
Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz.