İşçi istifa ettikten 1 hafta sonra emeklilik aylığı tahsis talebinde bulunmuştur; bu durumda iş akdinin emeklilik için yapıldığı açık olduğundan kıdem tazminatının kabulü gerekir.
- 9.HD.2009/14921 E. 2011/16437 K. 02.06.2011.
Bir irade açıklaması yapmadan işten ayrılıp başka yerde çalışmaya başlayan, 13 gün sonra emeklilik yazısı alan işçinin emeklilik nedeniyle ayrıldığı kabul edilemez.
- 9.HD.2020/2435 E. 2020/9449 K. 28.09.2020.
Emeklilik nedeniyle istifa ettiğini yazmasa da SGK’dan daha önce yazı alan; yahut emeklilik nedeniyle ayrıldığını söylemese bile makul sürede belgeyi ibraz eden işçi kıdem tazminatını hak eder.
- 22.HD.2016/8450 E. 2019/6868 K. 28.03.2019.
- 9.HD.2012/24726 E. 2014/23868 K. 07.07.2014.
İşçi başka bir nedenle istifasını verdikten sonra ihbar süresi içerisinde emeklilik nedeniyle ayrılmayı talep ederse kıdem tazminatını hak eder.
- 9.HD.2015/25232 E. 2018/20419 K. 13.11.2018.
İşçi sebepsiz şekilde istifa dilekçesi vermesinin ardından ihbar süresinin bitimine 6 gün kala emeklilik yazısı sunmuş; istifa dilekçesinin iradesinin fesada uğratılarak alındığı yönünde bir iddiada da bulunmamıştır. Bu durumda kıdem tazminatını hak etmediği değerlendirilmiştir.
- 9.HD.2011/54068 E. 2014/3472 K. 05.02.2014.
İşçi başka bir nedenle istifasını verdikten sonra ihbar süresi içerisinde emeklilik nedeniyle ayrılmayı talep ederse kıdem tazminatını hak eder.
- 9.HD.2015/25232 E. 2018/20419 K. 13.11.2018.
İşçinin yaşlılık aylığı almak için yaptığı sözleşme feshinde, kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için koşulların gerçekleşmiş olması yeterlidir; belgenin verilmemesi sadece faiz başlangıcını etkiler.
- 9.HD.2016/6157 E. 2019/20641 K. 21.11.2019.
- 22.HD.2014/31673 E. 2019/4356 K. 18.02.2016.
Emeklilik nedeniyle işyerine 17.09.2013 tarihinde dilekçesini veren işçi, sonrasında 19.09.2013 tarihinde başka bir işveren ile sözleşme imzalamış ve çalıştığı işyerinde işlerin aksamaması adına bir süre daha çalışmaya devam etmiştir. Bu işlerin tamamlanmasının ardından çalışmakta olduğu işten ayrılmış ve 02.10.2013 tarihinde yeni sözleşme imzaladığı diğer işyerinde çalışmaya başlamıştır. Bu nedenlerle çalışanın kıdem tazminatını hak etmediği söylenemez; kanun ile tanınmış emeklilik sebebiyle tazminat alma hakkının hangi sebeple kullanıldığı önem arz etmediğinden kıdem tazminatına hak kazanılır (aşağıdaki karardan önce 9.HD.2015/28570, E. 2018/22161 K. 03.12.2018 karar ile kıdem tazminatının hak edilmediği değerlendirilmiş; yerel mahkemenin karara direnmesi neticesinde direnme haklı bulunarak aşağıdaki karar bir karşı oy ile kabul edilmiştir).
- 9.HD.2019/7143 E. 2019/18684 K. 23.10.2019.
Emeklilik öncesi başka işyeri ile görüşme / devlet memurluğu hakkı kazanma / ayrıldıktan bir gün sonra dahi başka iş yerinde işe başlama kıdem tazminatı hakkını engellemez.
- 7.HD.2013/4038 E. 2019/5309 K. 01.04.2013.
- 9.HD.2016/23478 E. 2019/4742 K. 26.02.2019.
- 9.HD.2020/10 E. 2020/4377 K. 17.03.2020.
- 9.HD.2012/36153 E. 2014/20592 K. 19.06.2014.
Yasal şartları taşımadan işten ayrılan işçinin dilekçesi istifa dilekçesi kabul edilir ve tazminata hak kazanmaz.
- 9.HD.2007/3139 E. 2007/32971 K. 08.11.2007.
Emeklilik başvurusundan önce işverenin feshi var ise ihbar tazminatı ve işverenin feshinin geçerliliği söz konusudur.
- 9.HD.2009/25417 E. 2011/42563 K. 14.11.2011.
- 9.HD.2010/7368 E. 2012/19127 K. 31.05.2012.
İşçinin emeklilik nedeniyle feshinden sonra işverenin feshinin hükmü yoktur.
- 9.HD.2009/2265 E. 2011/6389 K. 08.03.2011.
Emeklilik şartlarına haiz mevsimlik çalışan, işvereni tarafından bu gerekçe ile işten çıkış verdiğinde ayrıca ihbar tazminatı da ödemelidir.
- 9.HD.2015/31713 E. 2015/31713 K. 19.02.2019.
Çalışan işverenin haklı feshine sebep olabilecek sonuçları bertaraf etmek için emekli olsa dahi Kanun hakkın kötü kullanılmasına müsaade etmez; işverenin feshinin haklılığı araştırılıp emekliliğe değil sadece buna göre karar verilmelidir.
- 9.HD.2008/29473 E. 2010/13852 K. 18.05.2010.
- 9.HD.2015/5345 E. 2016/19207 K. 07.11.2016.
Hakkında işveren tarafından haklı fesih işlemi yapılmadan önce emekli olarak ayrılmak isteyen çalışan kıdem tazminatın hak kazanır.
- 7.HD.2013/2105 E. 2013/5554 K. 04.04.2013.
Emekli olmasına rağmen çalışmasına devam eden çalışan için kıdem ödemesi yapılmamışsa tüm çalışılan süreler dikkate alınır ve sonradan yapılan ödemeler avans niteliğinde sayılır; emeklilik dönemi zamanaşımına uğramaz.
- 9.HD.2009/38847 E. 2012/2895 K. 02.02.2012.
- 22.HD.2013/10853 E. 2014/12951 K. 15.05.2014.
- 7.HD.2014/20357 E. 2015/6520 K. 07.04.2015.
- 9.HD.2007/32395 E. 2008/25146 K. 26.09.2008.
Emeklilik sonrası ara verilmişse dava edilirse sonraki dönem yeni iş sözleşmesi sayılır. Ara sonrası başlayan sözleşme yeni iş sözleşmesidir; ilk dönem için kıdem tazminatına hak kazanılır. Yine, emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden işçi sonraki dönemde istifa etse veya işveren haklı fesih yapmış olsa dahi ilk dönem için kıdeme hak kazanılır.
- 22.HD.2016/27082 E. 2020/372 K. 15.01.2020.
- 9.HD.2016/25565 E. 2020/11131 K. 08.10.2020.
- 9.HD.2011/10763 E. 2013/15250 K. 21.05.2015.
- 9.HD.2010/17706 E. 2012/23569 K. 19.06.2012.
Emeklilikte kıdem tazminatı ödenmişse tam tasfiye söz konusudur; sonraki yeni bir ilişkisidir. Bu durumda ihbar tazminatı da son dönem çalışmasına göre hesaplanır.
- 9.HD.2022/4218 E. 2022/5075 K. 21.04.2022.
- 9.HD.2007/36441 E. 2009/2758 K. 17.02.2009.
Emeklilik sonrası yeniden emeklilikte kıdem tazminatı söz konusu olmaz, işten ayrılış istifa sayılmalıdır.
- 7.HD.2013/3834 E. 2013/10933 K. 10.06.2013.
- 22.HD.2018/4838 E. 2018/12546 K. 21.05.2018.
Emeklilik nedeniyle fesih sonrası işçinin yaşlılık aylığı için geç başvurması nedeniyle (işverenin kusuru yoksa) aradaki ayların ücretini talep edemez.
- 9.HD.2007/38218 E. 2008/8317 K. 14.04.2008.
- 9.HD.2011/37008 E. 2013/28123 K. 04.11.2013.
Memur iken emekli olup işçilik dönemi için kıdem tazminatı talep edilmektedir. İşçilikten memurluğa kendi isteği ile geçmişse işçi olarak çalışılan eski dömem için kıdem tazminatı istenemez. 22.HD.2020/1807 E. 2020/6200 K. 09.06.2020.
Kaynaklar:
- www.yargitay.gov.tr
- BETİN, Selma; OCAK, Uğur. “İşçilik Alacakları”, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
