Sosyal Yardımlar Bordrolama Soruları

1 Eylül 2025 1 Kasım 2025 tarihinde düzenlendi Okuma süresi: 0dk, 39sn

Nakit ve kart kartla yapılan yemek yardımları nasıl bordrolaştırılır? Nakit ve kartla yapılan yol yardımları hangi istisnalara tabidir? Kasa tazminatı nasıl bordrolaştırılır? Evlenme, doğum ve ölüm yardımları ile aile ve çocuk yardımları hangi istisnalara tabidir? Ayni yardımlar, prim ve ikramiyeler nasıl bordrolaştırılır? Bu ve benzeri soruların yanıtlarını yazımızda bir araya getirdik, keyifli okumalar.

Yemek ve Yol Yardımı Ödemeleri Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ Yemek ve yol yardımı ödemelerinin fiili çalışılan güne göre hesaplanması doğru olacaktır. Diğer bir deyişle; hafta tatili, resmi tatil, yıllık izin, ücretsiz izin gibi fiili çalışma olmayan günler için yol ve yemek ödemesi yapılmaz. Ancak, işveren bu günler için dahi yol veya yol başlığı altında bir ödeme yapıyor ise, SGK ve vergi istisnalarının mutlaka fiili çalışma gününe göre hesaplanması gerekir, çünkü anılan istisnalar sadece fiilen çalışılan günler için dikkate alınmakta ve tatil, izin vs. günler için istisna tutarı işletilmemektedir.

✅ Bunun yanı sıra, günlük yemek ve yol istisnaları hesaplanırken bir ay içerisinde en fazla 26 fiili çalışma günü esas alınmalıdır. Örneğin, günlük 158 TL bir yemek ödeme tutarı belirlendi ise, tam çalışması bulunan bir çalışan için ay sonundaki toplam tutar en fazla 158 TL x 26 gün = 4.108 TL şeklinde bordrolaştırılmalıdır; 158 TL x 30 = 4.740 TL biçiminde bir istisna hesaplaması yanlış olacaktır.

✅ İstisnalar bakımından; yemek yardımında 2025 yılı için günlük 158 TL SGK istisnası, 240 TL ise gelire ve damga vergisi istisnası uygulanmaktadır. Yemek uygulamasında istisna kuralları yemek kartı, yemek kartının türü ve nakit yapılma bakımından farklılıklar göstermektedir (detaylar aşağıda bir sonraki soruda açıklanmıştır). Yemek yardımı kaleminin gelir ve damga vergisi istisna hesaplamasında ödemenin kart veya nakit olup olmadığının bir önemi yoktur.

✅ Yol yardımında ise; sadece ayni olarak, yani kart vb. benzeri bir aracı ödeme aygıtı vasıtasıyla yapılan ödemelerin tamamı SGK priminden muaf tutulurken, nakit yapılan ödemelerin tamamı SGK prime tabi tutulur ve matraha dahil edilir. Diğer yandan, gelir vergisi istisnası her sene belirlenen farklı tutarlar üzerinden uygulanmaktadır (2025 senesi için günlük 126 TL). Yol yardımı tutar veya nakit-ayni fark etmekesizin her şartta damga vergisine tabidir.

✍️ Son olarak, her sene değişkenlik gösteren Yemek ve Yol Yardımı istisna tutar ve kurallarının detayları için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Kart ve Nakit Yapılan Yemek Yardımı Ödemeleri SGK Matrahına Dahil Mi?

✅ 2022 yılından bu yana değişen SGK uygulamarı ve bunlara karşı yapılan itirazlar karşısında Danıştay’ın vermiş olduğu kararlar çerçevesinde yemek yardımının SGK ile yönünden uygulamları farklılıklar göstermiştir. 2025 senesinde yapılan yeni düzenlemelere göre uygulamanın en güncel hali ile üç farklı durum söz konusudur:

➡️ Ödeme kartı ile yapılan harcamalar yalnızca yemek için (restoran veya marketlerde) kullanıldığında, harcamanın tamamı istisna sayılacaktır (bununla ilgili yeni bir SGK genelgesi henüz yayınlanmadı, dolayısıyla fiili olarak sadece restoranlarda tüm tutarların istisna tutulması ve market gibi işyerlerinde ise yalnızca günlük 158 TL’nin istisna tutulma uygulamasının sürdüğü değerlendirilebilir).

➡️ Nakit ödemelerde, yalnızca kurumun belirlediği tutar kadar olan kısmı istisna olacaktır (2025 için günlük 158 TL).

➡️ Ödeme kartı, hijyen, giyim, nakit çekme gibi yemek amacı harici kullanılırsa, aynı nakdi yemek yardımında olduğu gibi yalnızca kurumun belirlediği tutara kadar olan kısmı istisna tutulabilecektir (2025 için günlük 158 TL).

Konu ile ilgili mevzuat ve uygulama değişikliklerini aşağıdaki şekilde özetlemenin faydalı olacağı kanaatindeyiz:

✅ 2022 Aralık Öncesi:

👉 İlgili Mevzuat:
🎯 SGK, 12/05/2010 tarih ve 27579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 97. maddesinin 7. fıkrasının (a) bendi.

👉 Uygulama:
🎯 Nakit yemek yardımlarının %6’sı, kart ile yapılan yemek yardımlarının ise tamamı SGK matrahından istisna tutulabilir.

✅ 01.12.2022-31.12.2024 Arası:

👉 İlgili Mevzuat:
🎯 SGK, 11/11/2022 tarih ve 32010 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 1. Maddesi.
🎯 SGK, 02.12.2022 tarih ve 2022/22 sayılı Genelgesi.

👉 Uygulama:
🎯 Günlük brüt asgari ücretin %23,56’sına kadar olan yemek yardımı SGK matrahından istisna tutulabilir.

✅ 01.01.20205-06.03.2025 Arası:

👉 İlgili Mevzuat:
🎯 Danıştay 10. Dairesi 08.05.2024 tarih ve 2023/170 E. 2024/1853 sayılı kararı ile 2022 yılında SGK’nın vermiş olduğu “yemek kartlarının tamamı değil %23,56’sı istisna tutulur” kararını 5510 sayılı Kanuna aykırı olduğu gerekçesi ile iptal etti.
🎯 Bunun üzerine SGK, 31.12.2024 tarih ve 2024/17 sayılı Genelgeyi yayımladı ve Danıştay kararını şu şekilde uyguladı:

👉 Uygulama:
🎯 Nakit yemek yardımlarının 158 TL’si,
🎯 Kart ile yapılanların ise; eğer sadece restoran gibi yemek yerlerinde kullanılıyorsa tamamı, market gibi alış-veriş yerlerinde kullanılıyor ise günlük 158 TL’si SGK matrahından istisna.

06.03.2025’ten İtibaren:

👉 İlgili Mevzuat:
🎯 Yukarıdaki Danıştay kararı SGK tarafından temyize götürülmüş, neticesinde ise Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu 06.03.2025 tarihli ve 2024/2809 E. ve 2025/539 K. sayılı kararıyla iptal kararını onanmış ve kesinleşmiştir.
🎯 Bu son karar üzerine SGK henüz bir Genelge yayınlamamıştır, önceki Genelge uygulaması devam etmektedir.

👉 Uygulama:
🎯 Bu çerçevede, eğer yemek kartı; yemek hizmeti sunan lokanta vb. işyerleri ile beslenme amacına yönelik besin maddesi harcamaları için market v. gibi diğer işyerlerinde de kullanılabiliyor, nakit olarak çekilemiyor, banka kartı gibi herhangi bir yerde kullanılamıyorsa, faturalı işlem yapılıyor ve denetlenebilir nitelikteyse, bu durumda kartla yapılan yardım, ayni yardım sayılmıştır ve SGK matrahından tamamen istisna tutulması gerektiği değerlendirilmiştir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Kasa Tazminatı Ödemeleri Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ Öncelikle kasa tazminatı ödemesinin sadece SGK priminden istisna olduğunu, gelir vergisi ve damga vergisi matrahlarına ise dahil edildiğini ifade edelim. Ayrıca, mevzuatta doğrudan bir sınır belirlenmemiş olsa dahi kasa tazminatı için uygulamada kabul edilen tavan tutarı çıplak brüt ücretin 1/5’idir. Dolayısıyla, aylık toplam bir kasa tazminatı tutarı tespit edilirken bu oranın aşılmamasına dikkat edilmelidir. Kasa tazminatı; banka personeli, muhasebe ve finans elemanı, kasiyer, mağaza müdürü, depo sorumlusu gibi mali sorumluluğu bulunan çalışanlara verilebilir.

✅ Kasa tazminatı ödemelerinin fiili çalışılan güne göre hesaplanması doğru olacaktır. Diğer bir deyişle; hafta tatili, resmi tatil, yıllık izin, ücretsiz izin gibi fiili çalışma olmayan günler için kasa tazminatı ödemesi yapılmaz. Ancak, işveren bu günler için dahi kasa tazminatı başlığı altında bir ödeme yapıyor ise, SGK istisnalarının mutlaka fiili çalışma gününe göre hesaplanması gerekir, çünkü anılan istisnalar sadece fiilen çalışılan günler için dikkate alınmakta ve tatil, izin vs. günler için istisna tutarı işletilmemektedir.

✅ Bunun yanı sıra, günlük yemek ve yol istisnaları hesaplanırken bir ay içerisinde en fazla 26 fiili çalışma günü esas alınmalıdır. Örneğin, günlük 200 TL bir kasa tazminatı ödeme tutarı belirlendi ise, tam çalışması bulunan bir çalışan için ay sonundaki toplam tutar en fazla 200 TL x 26 gün = 5.200 TL şeklinde bordrolaştırılmalıdır; 200 TL x 30 = 6.000 TL biçiminde bir istisna hesaplaması yanlış olacaktır.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Evelenme, Doğum ve Ölüm Yardımları Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ SGK bakımından; evlenme, doğum ve ölüm yardımlarının tamamı SGK priminden muaf tutulmuştur, yani bordrolamada SGK matrahına dahil edilmezler.

✅ Gelir vergisi açısından ise; evlenme ve doğum yardımları çalışanın iki aylık temel brüt ücretine kadar istisna tutulmuş, bunun üzerinde anılan türde bir ödeme yapılması halinde bu tutarlar gelir vergisi matrahı kapsamında değerlendirilmiştir. Örneğin, 40.000 TL aylık brüt ücret alan bir çalışana 100.000 TL tutarında bir evlenme yardımı yapılmış olsun; anılan yardımın 80.000 TL’si gelir vergisi matrahına dahil edilmeyecek, yalnızca geriye kalan 20.000 TL üzerinden vergilendirme yapılacaktır. Ölüm yardımı ise her hangi bir sınır konmadan tamamen gelir vergisinden istisna tutulmuştur.

✅ Son olarak, yukarıda sayılan üç ödeme türü için de damga vergisi hesaplanır, bir istisna söz konusu değildir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Aile Yardımı Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ SGK bakımından; aile yardımı ödemesi Aylık Brüt Asgari Ücret’in 1/10’una kadar SGK priminden muaf tutulmuştur, yani bordrolamada bu miktara kadarki tutar SGK matrahına dahil edilmez.

✅ Gelir ve damga vergisi açısından ise; bu ödeme türü için hem damga vergisi hem de gelir vergisi hesaplanır, bir istisna söz konusu değildir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Çocuk Yardımı Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ SGK bakımından; çocuk yardımı ödemesi her çocuk için (en fazla 2 çocuk) Aylık Brüt Asgari Ücret’in %2’sine kadar SGK priminden muaf tutulmuştur, yani bordrolamada bu miktara kadarki tutar SGK matrahına dahil edilmez.

✅ Gelir vergisi açısından ise; her sene belirlenecek farklı tutarlarda ve yaş kriterlerine göre değişkenlik arz edecek şekilde tespit edilen tutarlar gelir vergisinden istisna tutulmuştur.

✅ Son olarak, çocuk ödemesi için damga vergisi hesaplanır, bir istisna söz konusu değildir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Huzur Hakkı Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ SGK bakımından; 4/a çalışanlarında huzur hakkı ödemesi için her hangi bir istisna söz konusu değildir. Ancak, 4/b sigortalısı olan şirket ortakları vb. için huzur hakkı SGK priminden tamamen istisna tutulmuştur, SGK matrahına dahil edilmez.

✅ Gelir ve damga vergisi açısından ise; hem 4/a hem de 4/b’li çalışanlar için huzur hakkı ödemesi gelir vergisi matrahına dahil edilir, bir istisna söz konusu değildir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Kreş Yardımı Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ İşyerinde bir kreş olması durumunda buna ilişkin yapılan harcama kalemleri bordrolaştırılmaz. Ancak, kreş hizmetinin dışarıdan başka bir kurum ile anlaşarak verilmesi halinde, bu hizmete ilişkin ödemelerin yine SGK priminden tamamen istisna tutulurken, %50’sinin gelir vergisine dahil edilerek bordrolaştırılması gerekir.

✅ Kreş yardımı nakit ödeme şeklinde yapılıyor ise her hangi bir istisna uygulanmadan bordroda doğrudan gösterilir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Altın Yardımı Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ Altın yardımı nakit ödeme kapsamında değerlendirildiği için her hangi bir istisna uygulanmadan tamamı SGK primi ile gelir ve damga vergisine tabi olacak şekilde gösterilir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Prim ve İkramiye Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ Prim ve ikramiye ödemeleri için her hangi bir istisna uygulanmadan tamamı SGK primi ile gelir ve damga vergisine tabi olacak şekilde gösterilir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Ayni Yardımlar Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ SGK bakımından; hangi isim altında olursa olsun (erzak, giyim, yakacak vs) ayni yardımların tamamı SGK priminden muaf tutulmuştur, yani bordrolamada SGK matrahına dahil edilmezler.

✅ Gelir ve damga vergisi açısından ise bir istisna söz konusu değildir.

✅ Aynı ad altındaki ödemelerin nakit yapılması durumunda SGK prim istisnası da uygulanmaz ve ödemeler tüm matrahlara dahil edilir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Sendika Aidatı Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ Sendika aidatları için SGK ve damga vergisi bakımından bir istisna söz konusu değildir. Gelir vergisi açısından ise bunların tamamı istisna edilir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Uçuş Tazminatı Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ SGK ve damga vergisi bakımından bir istisna söz konusu değildir. Gelir vergisi açısından ise çalışanın aldığı brüt ücretin %70’ine kadarı istisna edilir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Engellilik ve Hastalık Yardımları/Tazminatları Nasıl Bordrolaştırılır?

✅ SGK ve damga vergisi bakımından bir istisna söz konusu değildir. Gelir vergisi açısından ise ödemelerin tamamı istisna edilir.

✍️ Detaylar için Sosyal Yardımlar Bordro Kuralları Tablomuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Güncel SGK Parametreleri Tablomuza burayı tıklayarak, Güncel Vergi Parametreleri Tablomuza ise burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Önemli Not: kanunlargibi.com’daki tüm yazılı, işitsel ve görsel içeriklerin ilgili yasalar kapsamında her türlü hakkı saklıdır; izinsiz kullanılamaz ve çoğaltılamaz. Akademik çalışma ve bilgilendirme amacıyla referans veya bağlantı verilmek suretiyle kullanılabilir.